2023 жылғы наурызда Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі 2022 жылғы қазаннан бастап 10 ірі банктің қатысуымен өткізілген жыл сайынғы қадағалап стресс-тестілеуді (ҚСТ) аяқтады.
ҚСТ өткізу басталғанға дейін Агенттік дайындық іс-шараларын өткізді. Біріншіден, әдіснамалық нұсқау, деректер үлгілері және тәуекелдерді бағалау үлгілері пысықталды. Екіншіден, банктерді ҚСТ өткізу әдіснамасымен және процесімен таныстыру үшін әдіснамалық құжаттар ұсынылып, оқыту сессиялары өткізілді.
Екінші деңгейдегі банктерді стресс-тестілеу Агенттік Ұлттық Банкпен бірлесіп 2022-2024 жылдар аралығында 3 жылдық аралықта әзірлеген базалық және стрестік сценарийлер негізінде жүргізілді. Стрестік сценарий геосаяси шиеленістің артуын және макроқаржылық тұрақтылық тәуекелдерінің өсуін көздеді. Бұл сценарийді іске асыру экономикалық өсудің төмендеуіне, жаһандық/өңірлік жеткізілім тізбектеріндегі іркілістердің күшеюіне, әлемдік тауар нарықтарындағы сұраныс пен ұсыныстың теңгерімсіздігіне және көлік шығындарының өсуіне әкеледі. Стрестік сценарийде Қазақстанның нақты ІЖӨ-нің жылдық өсу қарқыны құлдыраудың болжамды кезеңінде 2,5%-ға төмендеуден экономиканы қалпына келтіру кезеңінде 2,7%-ға дейін өсуге дейін өзгерді.
AQR нәтижесін бастапқы нүкте ретінде пайдалана отырып, банктер ҚСТ процесінде бірыңғай әдіснамалық талаптарды пайдалана отырып, берілген сценарийлердің қаржылық жағдайына әсерін бағалауды жүргізді. Агенттік өзінің тексеру үлгілері арқылы банктердің әдіснамалық талаптарды сақтауын бақылауды жүзеге асырды.
2023 жылғы наурыздың соңында ҚСТ соңғы нәтижелері алынды. Банктер стрестік сценарийді іске асырудан болатын ықтимал шығындарды бағалады және олардың меншікті капиталының жеткіліктілігіне әсерін есептеді. Осылайша, ҚСТ-ға қатысу банктерге өздерінің бизнес модельдерін тексеруге және ықтималдылығы төмен, бірақ мүмкін дағдарыстың шығындарын игеру үшін жеткілікті капитал қорының болуын бағалауға мүмкіндік берді.
Жүргізілген бағалау қорытындысы бойынша қатысушы банктер капиталының жиынтық жеткіліктілігі 2022 жылдың басындағы 17,6%-дан 2022 жылдың соңындағы 13,8%-ға, 2023 жылдың соңындағы 13,2%-ға және 2024 жылдың соңындағы 15,2%-ға өзгерді. Осылайша, стрестік сценарийде қатысушы банктердің капиталының жеткіліктілігі қолайлы деңгейде қалды.
Ағымдағы жылғы мамырда Агенттік брифинг аясында қадағалап стресс-тестілеу нәтижелерін ұсынады.
Вам может быть интересно: «Қазақы ит тұқымдарының стандарттары бекітілді»
